Ołtarz główny - Gotycki tryptyk 1500 r.
W prezbiterium, na szaro-czerwonym tle malowanych ścian błyszczy złoceniami obrazów tryptykowy wielki ołtarz, poświęcony patronowi kościoła, św. Stanisławowi Szczepanowskiemu.
Na predelli tryptyku przedstawiono dwunastu apostołów z Chrystusem, w części środkowej M. Boską między św. Mikołajem i św. Stanisławem, zaś na skrzydłach ośmiu scen legendy św. Stanisława. Poszczególne sceny z jego życia są zestawione strefami w porządku chronologicznym: cykl rozpoczyna się na stronię wewnętrznej tryptyku, widocznej przy jego otwarciu od sceny „Kupna wsi” na lewym skrzydle u góry; następna chronologicznie scena „Wskrzeszenie Piotrowina” znajduje się w tej samej strefie, a więc u góry prawego skrzydła, - w tym samym porządku przedstawiono u dołu scenę „Sądu królewskiego” i „Zabójstwa świętego”.
Widoczne po zamknięciu tryptyku obrazy, malowane na zewnętrznej stronie skrzydeł przedstawiają następujące sceny: „Ćwiartowanie zwłok”, „Strzeżenie zwłok przez orły”, „Pogrzeb” i „Kanonizację”.
Tryptyk w Starym Bielsku stanowi zatem w polskiej ikonografii św. Stanisława jeden z cyklów najpełniej ilustrujących jego legendę, sformowaną po raz pierwszy z uwzględnieniem wszystkich jej elementów przez autora „Vita minor” koło połowy XIII w., która była podstawą zarówno późniejszej „Vita maior”, jak i „Żywota” Długosza. Interesująco przedstawiają się relacje scen malowanych w tryptyku z pomnikami literatury hagiograficznej. Jeśli chodzi wyłącznie o motyw męczeństwa, to obrazy bielskie schodzą się już z najstarszym „Żywotem” Kadłubka, upiększonym w duchu współczesnej hagiografii przez światła nieziemskie, orły strzegące ciała i zrośnięcie się rozsiekanych członków.
Widoczne po zamknięciu tryptyku obrazy, malowane na zewnętrznej stronie skrzydeł przedstawiają następujące sceny: „Ćwiartowanie zwłok”, „Strzeżenie zwłok przez orły”, „Pogrzeb” i „Kanonizację”.
Tryptyk w Starym Bielsku stanowi zatem w polskiej ikonografii św. Stanisława jeden z cyklów najpełniej ilustrujących jego legendę, sformowaną po raz pierwszy z uwzględnieniem wszystkich jej elementów przez autora „Vita minor” koło połowy XIII w., która była podstawą zarówno późniejszej „Vita maior”, jak i „Żywota” Długosza. Interesująco przedstawiają się relacje scen malowanych w tryptyku z pomnikami literatury hagiograficznej. Jeśli chodzi wyłącznie o motyw męczeństwa, to obrazy bielskie schodzą się już z najstarszym „Żywotem” Kadłubka, upiększonym w duchu współczesnej hagiografii przez światła nieziemskie, orły strzegące ciała i zrośnięcie się rozsiekanych członków.
|
|
|
|
